Inputs in de biologische landbouw
Definitie, rol en belang in de ecologisch verantwoorde productie
De biologische landbouw wordt gekenmerkt door praktijken die het milieu, de gezondheid van de bodem, de biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen respecteren.
Bij dit systeem spelen de inputs een cruciale rol. Hun gebruik in de biologische landbouw verschilt echter fundamenteel van de conventionele landbouw. Het is daarom belangrijk om een goed inzicht te verwerven in hun functie, selectiecriteria en impact.
Wat is een input in de biologische landbouw?
Een input is per definitie een product dat een rol speelt in de productie van een gecertificeerd biologisch product, maar dat zelf niet gecertificeerd is als biologisch.
Er zijn verschillende soorten inputs, zoals:
- Meststoffen
- Gewasbeschermingsmiddelen
- Reinigings- en ontsmettingsmiddelen
- Oenologische inputs
- Additieven en hulpstoffen voor menselijke en dierlijke voeding
Deze inputs zijn essentieel voor een efficiënte productie, maar in de biologische landbouw moeten ze voldoen aan strikte duurzaamheidscriteria en milieunormen.
De Europese regelgeving voor inputs in de biologische landbouw
De Europese regelgeving voor de biologische landbouw is strikt wat betreft het gebruik van inputs. Verordeningen EU 2018/848 en EU 2021/1165 definiëren de basisprincipes van de biologische landbouw in Europa en voorzien lijsten van de toegestane inputs.
Wat zijn de toelatingscriteria voor inputs?
Vooraleer een input toegestaan wordt in de biologische landbouw, moet deze aan bepaalde criteria voldoen. Ze moeten:
- Afkomstig zijn van natuurlijke grondstoffen: De stoffen moeten van plantaardige, dierlijke of minerale oorsprong zijn. Het gebruik van synthetische producten is zeer beperkt en streng gereguleerd.
- Vrij zijn van ggo’s: Genetisch gemodificeerde organismen en daarvan afgeleide producten zijn strikt verboden in de biologische landbouw, zowel voor inputs als zaaigoed.
- De ecosystemen en de bodemgezondheid respecteren: Inputs mogen de natuurlijke evenwichten niet verstoren, de biodiversiteit niet schaden of de bodem en het water vervuilen.
- Een lage milieu-impact hebben: De producten moeten biologisch afbreekbaar zijn en mogen geen giftige residuen achterlaten in het milieu.
Hoe weet u of een input bruikbaar is in de biologische landbouw (UAB)?
UAB-inputs zijn te herkennen aan de vermelding “product bruikbaar in biologische landbouw” op de etiketten en technische fiches van de producten.
Het Euroblad-logo mag niet worden gebruikt voor inputs en grondstoffen; alleen gecertificeerde biologische producten mogen dit dragen.
Het belang van duurzaam bodembeheer in de biologische landbouw
De biologische landbouw onderscheidt zich door een nauwgezet en duurzaam beheer van de bodem. De bodems worden niet enkel beschouwd als een substraat voor planten, maar als levende ecosystemen die een diversiteit aan micro-organismen huisvesten, die essentieel zijn voor de gezondheid van de teelten. Daarom is het beheer van inputs in de biologische landbouw zodanig uitgewerkt om de bodemvruchtbaarheid op lange termijn te verbeteren en te behouden, in plaats van de bodem uit te putten.
De positieve effecten van vruchtwisseling
Vruchtwisseling is een fundamentele praktijk in de biologische landbouw. Door verschillende gewassen af te wisselen op hetzelfde stuk land wordt voorkomen dat de bodem uitput en dat bepaalde ziektes en plagen, specifiek voor een bepaald gewas, zich ontwikkelen. Deze methode vermindert de noodzaak om gewasbeschermingsmiddelen in te zetten, omdat plagen en ziekteverwekkers zich minder goed kunnen ontwikkelen in een divers ecosysteem.
De ecologische en economische voordelen van inputs in de biologische landbouw
1. Vermindering van de CO2-voetafdruk
Dankzij het gebruik van natuurlijke inputs heeft de biologische landbouw een kleinere koolstofvoetafdruk dan de conventionele landbouw. Chemische meststoffen vereisen bijvoorbeeld veel energie voor hun productie en transport. Organische meststoffen zoals compost worden daarentegen vaak lokaal geproduceerd, waardoor er minder broeikasgassen worden uitgestoten.
2. Herstel van natuurlijke ecosystemen
Het gebruik van biologische inputs bevordert de biodiversiteit en het herstel van aangetaste ecosystemen. Praktijken zoals vruchtwisseling en het gebruik van groenbemesters verbeteren de bodemkwaliteit en creëren een habitat voor bestuivende insecten en kleine dieren.
3. Meerwaarde voor consumenten
Consumenten hechten steeds meer waarde aan de herkomst van producten. Het gebruik van biologische inputs staat garant voor een productie zonder chemische residuen, wat het vertrouwen van consumenten in gecertificeerde biologische producten versterkt. Bovendien resulteren deze praktijken vaak in voedingsrijkere producten, boordevol vitamines en antioxidanten.
De rol van Certisys bij het gebruik van inputs in de biologische landbouw
Certisys is een onafhankelijk certificeringsorgaan dat biologische producenten begeleidt bij de naleving van de Europese normen voor de biologische landbouw. Wij zien erop toe dat alle gebruikte inputs voldoen aan de regelgeving en dat landbouwpraktijken duurzaam zijn. Onze aanpak is gebaseerd op een documentencontrole en/of audits om landbouwers te helpen de meest geschikte inputs voor hun bedrijf te kiezen.
Via de Ecocert-groep, waarvan Certisys het filiaal is voor de Benelux, kunt u in onze online database www.intrants.bio een lijst terugvinden van de inputs die door Ecocert/Certisys gecontroleerd en goedgekeurd zijn. Deze database bevat meer dan 10.000 UAB-referenties die door meer dan 1.100 bedrijven wereldwijd worden gevalideerd.
Twee garantieniveaus voor uw landbouwinputs
Documentencontrole
Hierbij worden de formules van uw producten, de ingrediënten en de etiketten gecontroleerd. Wanneer uw input conform is, wordt deze opgenomen op de website www.intrants.bio en kunt u de vermelding “Product bruikbaar in biologische landbouw” op de etiketten en verpakkingen van uw producten aanbrengen.
Inputattest
Een extra garantie op het gebied van traceerbaarheid, kwaliteit en zichtbaarheid voor uw inputs! Het Inpuntattest begint eveneens met de controle van de documenten, die echter wordt gevolgd door een audit ter plaatse om de echtheid van de verklaring, het kwaliteitssysteem en de traceerbaarheid te verifiëren. Na deze volledige controle en indien uw input conform is, wordt deze als “geattesteerd” vermeld op de website www.intrants.bio. Vanaf dan mag u ons “Ecocert Inpunt”-logo op de etiketten en verpakkingen van uw producten aanbrengen. U ontvangt ook een “Commercieel attest” dat de conformiteit van uw producten waarborgt.
Conclusie
Inputs in de biologische landbouw zijn veel meer dan een simpele toevoeging aan teelten. Ze vormen een van de pijlers voor een duurzame en milieuvriendelijke productie. Het gebruik ervan is echter strikt gereguleerd en omkaderd om ervoor te zorgen dat ze daadwerkelijk bijdragen aan een ecologisch verantwoorde productie. Certisys speelt hierbij een sleutelrol door ervoor te zorgen dat deze inputs voldoen aan de biologische normen en de ecosystemen respecteren.
De biologische landbouw blijft zich ontwikkelen en biedt duurzame alternatieven voor conventionele landbouwpraktijken. Het beheer van UAB-inputs in combinatie met innovatieve praktijken zorgt ervoor dat gezonde voedingsmiddelen geproduceerd kunnen worden terwijl zorg wordt gedragen voor onze planeet.
Meer informatie op onze speciale pagina
Hieronder nemen we 3 inputs onder de loep:
1. Natuurlijke meststoffen in de biologische landbouw
In de biologische landbouw zijn de gebruikte meststoffen van natuurlijke oorsprong, zoals mest, compost of groenbemesters. Ze zijn bijzonder interessant omdat ze de bodemstructuur verbeteren, het gehalte aan organische stoffen verhogen en de microbiële biodiversiteit bevorderen.
Groenbemesters, zoals luzerne of klaver, worden gezaaid tussen de hoofdgewassen en verrijken de bodem met stikstof, een essentieel element voor de plantengroei. Ze verbeteren niet alleen de bodemkwaliteit, maar helpen ook erosie te verminderen en water vast te houden.
Compost is een veelgebruikte input in de biologische landbouw, gemaakt van afgebroken organisch materiaal (zoals voedselafval, mest en plantenresten). Het verrijkt de bodem met essentiële voedingsstoffen, en verbetert de structuur en waterretentie. Tijdens het composteringsproces wordt afval omgezet in een waardevolle hulpbron voor de bodem. Daarom is het zo belangrijk om organisch materiaal te recyclen op biologische boerderijen.
2. Natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen
In de biologische landbouw moeten toegestane inputs van natuurlijke oorsprong zijn en spaarzaam worden gebruikt. Producten zoals koper en zwavel zijn toegestaan onder bepaalde voorwaarden en worden ingezet tegen specifieke ziekten zoals meeldauw.
Natuurlijke insecticiden omvatten stoffen zoals pyrethrum, een plantenextract dat wordt gebruikt tegen verschillende schadelijke insecten.
De biologische bestrijding, waarbij levende organismen worden ingezet om plagen te beheersen, wordt echter sterk aangemoedigd. Er kunnen bijvoorbeeld roofinsecten zoals lieveheersbeestjes in teelten worden uitgezet om bladluizen op natuurlijke wijze te bestrijden.
Daarnaast passen biologische landbouwers bepaalde landbouwmethoden toe, zoals vruchtwisseling en combinatieteelt, om ziekten en plagen te beperken. Dankzij deze praktijken wordt de afhankelijkheid van inputs verminderd en ontstaat een veerkrachtiger landbouwecosysteem.
3. Bodemverbeteraars: het behoud van gezonde bodems
Bodemverbeteraars, zoals kalk of houtas, worden in de biologische landbouw gebruikt om de pH-waarde van de bodem aan te passen en de structuur ervan te verbeteren. De toevoeging van organisch materiaal is essentieel om de gezondheid van de bodem op de lange termijn te bewaren en draagt bij aan de verhoging van het koolstofgehalte, wat cruciaal is in de strijd tegen de klimaatverandering.
Extra duwtjes in de rug voor de biologische landbouw
Een van de unieke aspecten van biologische landbouw is de voortdurende zoektocht naar alternatieve methoden om het gebruik van inputs te beperken, zelfs wanneer deze zijn toegestaan. Hieronder volgen enkele innovatieve praktijken die biologische landbouwers toepassen om het gebruik van inputs te vervangen of verminderen:
- Mulchen: Teelten bedekken of mulchen met stro, houtsnippers of ander organisch materiaal vermindert de behoefte aan herbiciden doordat ze de groei van onkruid beperken en het vocht in de bodem vasthouden.
- Agrobosbouw: De integratie van bomen in landbouwsystemen creëert een gunstig microklimaat voor teelten, vermindert bodemerosie en bevordert de biodiversiteit.
- Het gebruik van begeleidende planten: Bepaalde planten zoals goudsbloem of basilicum kunnen naast de hoofdgewassen geplant worden om plagen op natuurlijke wijze af te weren. Deze plantengroepen helpen om een evenwichtig ecosysteem te creëren waarin de planten elkaar beschermen.
- Zelfvoorziening van inputs: Veel biologische landbouwers produceren hun eigen inputs, zoals compost of brandnetelgier, een natuurlijke biostimulant die efficiënt optreedt tegen ziekten.
